Weer een 20 toets Höffle gebouwd
oftewel mijn Corona orgeltje
Van een goede vriend kreeg ik een partij kersenhout. Hiervan maakte ik de fronten van de eerste twee registers.
Het maken van de orgelpijpen van de Höffle orgel is in een afzonderlijk hoofdstuk beschreven: Het maken van een orgelpijp
Ik had al in de loop der jaren de nodige orgeltjes gebouwd en hierdoor een eigen werkwijze voor de bouw van de balgen toegeeigend.
Hieronder een aantal foto's gemaakt tijdens de bouw van de balgen.
Het 1mm dik leer komt van een oud bankstel af. Van triplex had ik een mal gemaakt, waarmee ik de balgvouwen kon aftekenen en uitsnijden.
Voor de versteviging van de vouwen gebruikte ik 1,5mm vliegtuigtriplex. Tevens heb ik leerstroken op de vouwen gelijmd.
Hierdoor wordt voorkomen, dat de vouwen door gebruik los gaan zitten.
Het boren van de luchtgaten dient met een förstner boor gedaan te worden, omdat hiermee op de volgdende wijze
perfecte gaten geboord kunnen worden: teken eetst de punten af, waar de gaten geboord dienen te worden en
doorboor deze plekken met een 3 mm boor. Boor vervolgens aan beide zijden tot halverwege de gaten met een förstnerboor. Resultaat: perfecte braamloze gaten!
Als eerste worden de schepbalgen gemaakt. In plaats van ijzeren beugels heb ik de middelste multiplex
plaat 6 cm door laten lopen en in het midden een gat gemaakt.
Op die plaats wordt dan de pompstok bevestigd.
Aan de rechterzijde plakte ik een 4 cm brede leerstrook als scharnierleer met ca. 3cm oversteek.
Het scharnierleer wordt tegen het lagerblok gelijmd, omgevouwen en de gladde leerplekken worden
met een Dremel opgeruwd, zodat op die plek een winddichte verlijming mogelijk is.
Hier kan men zien, dat overal een goede verlijming mogelijk is.
Door de betreffende gaten met plakband af te dichten kan men controleren of de betreffende schepbalg luchtdicht is.
Uiteindelijk worden de schepbalgen aan de bodemplaat van de magazijnbalg gemonteerd en het geheel wordt nogmaals getest of het luchtdicht is.
De overstortventiel heb ik eenvoudiger gemaakt, dan die in de bouwbeschrijving staat. Het ontluchtingsgat wordt aan de binnenzijde van de
magazijnbalg afgedicht door een vierkantig plaatje triplex, waarop een strook uitstekend leer is verlijmd. Het leer zorgt voor de aftdichting
en heeft tevens de schanierfunctie. Het zo ontstane klepje wordt met een stukje verenstaaldraad op zijn plaats gehouden. Door de winddruk in de
balg wordt het gat extra afgesloten. Mocht de balg tijdens het vullen van lucht op een maximum hoogte komen. dan wordt de klep geopend door
een staafje rondhout.
Op de grondplaat heb ik als luchtafsluiting voor de ventielkast een strook leer van 2 cm gebruikt. Deze vervangt de leerstrook, die op de ventielkast
zit. Doordat de kast op de grondplaat vastschroefd zit, krijgt men hier een luchtdichte afsluiting. Voor de bevestiging van de ventielkast heb ik in
plaats van houtschroeven, extra lange schroeven met slagmoeren gebruikt. Een onverwoestbare verbinding. Tevens zijn de verlengingen van de conducten
(luchtkanalen) van aluminium buisjes gemaakt. Ook dit zorgt voor een betere luchtafsluiting.
Als stelschroeven heb ik inbusschroeven gebruikt. Deze zijn veel gemakkelijker te gebruiken tijdens het afregelen van de ventielen.
De krukas is volgens de beschrijving gemaakt.
Ook de commandobox en de opwindspoel worden volgens de beschrijving gemaakt.
De koppeling tussen papieraandrijving en opwindspoel heb ik eenvoudiger gemaakt. Zowel op de opwindspoelas als op de grote overbrengingswiel
zijn twee pinnen gemaakt, die in elkaar grijpen. Tussen de overbrengingswiel en de achterwand drukt een klein veertje, zodat er altijd een koppeling aanwezig is.
Voor de bevestiging van de commandobox aan de behuizing wordt eveneens gebruik gemaakt van slagmoeren. De zijwanden voor begeleiding van de
papierstrook heb ik van trespa gemaakt. Dit materiaal is onverwoestbaar. In de praktijk van mijn eerste Höffle orgeltje is gebleken, dat de papieren
rand extreem scherp kan zijn en zelfs in plastic kan snijden.
De meest kritische onderdelen van deze draaiorgel zijn toch wel de aandrukrol en de commandoblok of speeltafel. Deze moeten naadloos op elkaar
aansluiten, zodat de lucht optimaal door de gaatjes kan stromen. Beide onderdelen worden uit messing gemaakt, zodat een betrouwbare werking gewaarborgd blijft.
Op onderstaande foto's kan men zien, hoe de behuizing gemaakt geworden is. Uit 12 mm berkenmultiplex worden alle delen gemaakt, in de grondverf
gezet en van een basiskleur voorzien. Hoe de orgel verder wordt afgewerkt is natuurlijk ieders eigen smaak. Bij het maken van mijn laatste orgels
ben ik het boerenschilderen trouw gebleven en heb ik zelfs mij gewaagd tot het schilderen van twee kastelen. Het betreffen Schloss Neuschwanstein en Schloss
Hohenschwangau, twee zuidduitse kastelen. Mijn doel was als een soort eerbetoon aan Walter Höffle een orgeltje met een Zuid-Duitse look te maken.
Op de achterzijde heb ik een uitspraak van Walter geplaatst: Wer als Krönung auf seiner selbstgebauten Drehorgel spielt, wird diese Musik und dieses
Ereignis doppelt genießen (Wie als bekroning op zijn zelfgebouwde draaiorgel speelt, zal van de muziek en de gebeurtenis dubbel genieten).
Alvorens ik nog enkele woorden over het zelfgemaakte karretje schrijf, nog een paar opmerkingen over de onderzijde van de draaiorgel. Deze heb ik voorzien
van een betonmultiplex plaat van 12 mm dik. Deze voorkomt dat er tijdens vervoer tegen de baspijpen gestoten wordt en deze pijpen ontstemd raken. De baspijpen
hebben overigens allemaal tegen de zijkant een houten blokje met gat gekregen, waarmee de pijpen aan de onderkant bevestigd worden.
Tot slot nog het karretje. Deze heb ik naar eigen inzicht gemaakt. Het is gewoon een houten kist met een middenafscheiding. Hierdoor kunnen er in totaal
8 lades in gestopt worden, waarbij per lade weer 5 muziekrollen in bewaard kunnen worden. Totaal dus 40 rollen, ruim 5 uur gevarieerde muziek.
br>
 |